BALTAR EXPLICOU OS PRESUPOSTOS DA DEPUTACIÓN NO PARLAMENTO DE GALICIA

O Presidente da Deputación de Ourense, José Luis Baltar Pumar, compareceu hoxe diante da Comisión de Economía e Facenda do Parlamento de Galicia para explicar as liñas maestras dos Presupostos da institución para o vindeiro ano.

De seguido, transcríbese integramente a súa comparecencia:

"Sr/Sra. Presidenta/e da Comisión, señoras deputadas e señores deputados: Un ano máis, comparezo ante esta comisión, co fin de expórlle-las liñas xerais do proxecto de orzamento xeral da Deputación Provincial de Ourense para o exercicio 2010, atendendo á amable invitación cursada pola Presidencia do Parlamento.

A miña comparecencia – como supoño sucede coas dos presidentes das outras tres deputacións provinciais galegas - responde a un acto voluntario de colaboración con este Parlamento, cuxo fin principal – dende o meu punto de vista, polo menos – debe se-lo de subministrarlles ás súas señorías información de primeira man sobre a realidade das administracións provinciais.

En efecto, non é competencia do Parlamento nin fiscalizar nin controla-las políticas desenvolvidas polos gobernos locais, agás no relativo á execución económico – orzamentaria, control que, como é sabido, xa se verifica a través do Consello de Contas, na súa condición de órgano comisionado deste Parlamento. Pero ese é un control de carácter esencialmente regrado, que se cingue ó cumprimento da legalidade vixente e á observancia dos principios de eficacia e eficiencia na xestión dos fondos públicos; en cambio, no alcanza – nin pode alcanzar – á decisión política previa de planificación dos gastos e deseño de políticas públicas que se verifica a través da aprobación dos orzamentos.

Neste eido, o control das deputacións corresponde, unicamente, ós tribunais de xustiza, no que atinxe ás cuestións de estrita legalidade, e, sobre todo, ós cidadáns, ben sexa a través dos seus representantes no Pleno de cada Corporación, ben a través das urnas, cada catro anos. En cambio, si é competencia deste Parlamento lexislar sobre as deputacións provinciais, desenvolvendo a normativa básica estatal para adaptala ás peculiares necesidades do noso país, e establecendo, de se-lo caso, a regulación legal dos instrumentos de coordinación da acción das deputacións por parte da Xunta.

E a verdade, señorías, é que máis dun cuarto de século despois de aprobado o Estatuto de Autonomía, é forzoso recoñecer que este Parlamento apenas ten lexislado sobre as deputacións. A vixente Lei 5/1997, do 22 de xullo, de administración local de Galicia, non introduciu innovacións significativas no que respecta á organización, réxime de funcionamento e, sobre todo, competencias e financiamento das deputacións galegas. E a outra norma autonómica aprobada no seu día nesta materia, a Lei de coordinación das deputacións de 1989, hoxe derrogada e nunca aplicada, probablemente non tiña como verdadeiro obxectivo a coordinación das deputacións: o que se tentaba, a través desa lei, era outra cousa: o seu sometemento, sen máis, ás directrices da Xunta de Galicia aprobadas por decreto, a súa integración funcional, pola vía dos feitos, na administración autonómica. Non é estraño que esta lei nunca se aplicase durante a súa vixencia, nin tampouco que finalmente fose derrogada sen que exista ningún instrumento lexislativo equivalente que a substitúa.

A verdade, señorías, por máis que doa recoñecelo, é que este Parlamento aínda non foi quen de lexislar en positivo, dun xeito construtivo, sobre as deputacións provinciais: nunca foi quen de dicir que se esperaba que nós, que función querían que desempeñásemos dentro do noso sistema de goberno local; e, dende logo, si non se define primeiro, claramente, ese papel, dificilmente se poderá proceder a unha verdadeira coordinación das deputacións. Porque para coordina-la acción dunha institución, a premisa previa é a de saber con claridade que se espera desa institución. E iso implica asignar competencias, asigna-lo financiamento correspondente e, a partir de aí, sobre a base da atribución desas competencias e da dotación dese financiamento, fixar – con rigor, dende logo, pero con respecto, en todo caso, a autonomía provincial – as directrices e obxectivos fundamentais ós que se debe orienta-la acción dos gobernos provinciais.

Pero, en tanto non se definan claramente as nosas competencias, en tanto non se nos asigne financiamento a cargo da Comunidade Autónoma, ¿qué se pretende coordinar? ¿A prestación de servizos impropios que se manteñen, ben sexa como unha herdanza do pasado, ben como o resultado da inhibición da Xunta en determinados sectores de acción pública? ¿A execución de competencias definidas dun xeito xenérico e a todas luces insuficiente na lexislación estatal? ¿A xestión da cooperación económica local que financian na súa integridade o Estado e as propias deputacións e concellos? É necesario, incluso diría que é urxente, que este Parlamento leve a cabo, dunha vez por todas, o deseño acabado do papel das deputacións no sistema de goberno local de Galicia.

Nunha palabra, que se lexisle en positivo a institución provincial. É fundamental que este Parlamento defina que espera dos gobernos locais intermedios que son as deputacións, que quere que fagan e canto custa iso, que se doten os medios financeiros necesarios, e, loxicamente, se marquen, a partir desa definición, as directrices e obxectivos correspondentes, cos mecanismos de coordinación que garantan a súa consecución. Ata que iso suceda, señorías, as deputacións seguiremos a vivir nunha sorte de terra de ninguén, orfas dunha verdadeira definición lexislativa, desenvolvendo como poidamos as magras competencias que a lexislación básica nos asigna, mantendo servizos impropios que a Xunta non asume e levando a cabo iniciativas locais de fomento do desenvolvemento económico e social, en tódolos casos, iso si, cun financiamento que corre, practicamente de xeito exclusivo, a cargo da Administración Xeral do Estado.

Sen dúbida, esa carencia dunha verdadeira definición do papel que debe corresponder ás deputacións dentro da organización territorial galega obedece a múltiples causas, entre as que non poden desbotarse os trasnoitados prexuízos ideolóxicos aínda subsistentes contra a institución provincial. Pero probablemente unha das principais causas deste baleiro legal, desta inhibición do Parlamento de Galicia en canto ó desenvolvemento da institución provincial, obedeza, pura e simplemente, ó descoñecemento da institución provincial. Un descoñecemento que tal vez sexa dobre: descoñecemento da realidade actual das deputacións pero, sobre todo, descoñecemento do seu potencial – que me atrevo a cualificar de extraordinario – para a resolución dalgúns dos grandes problemas que afectan ós nosos gobernos locais.

É sintomático, neste senso, que cando se fala, nos debates que teñen lugar nos medios de comunicación, dos problemas que sofren os nosos concellos, rara vez se alude á posibilidade de orienta-la acción das deputacións cara a solución deses problemas: fálase de suprimir concellos, fálase de fomentar mancomunidades, fálase incluso de crear novas administracións – comarcas e áreas metropolitanas – e ninguén parece lembra-la existencia dunhas administracións provinciais incomprensiblemente desaproveitadas e inxustamente ninguneadas, con recursos humanos e técnicos suficientemente capacitados, con experiencia e coñecemento do mundo local; unhas administracións provinciais que, se fosen dotadas de competencias claras e financiamento suficiente, poderían contribuír de modo inmediato e eficaz a paliar moitos deses problemas dos concellos – especialmente, os de menor capacidade económica e de xestión – para os que, en definitiva, ninguén semella propoñer solucións alternativas viables.

Neste senso, espero que a miña intervención serva para arroxar algo de luz sobre cal é a realidade actual da Deputación Provincial de Ourense, e, sobre todo, cales son as súas posibilidades, o seu verdadeiro potencial como ente local intermedio, orientado fundamentalmente á cooperación e asistencia ós concellos. Ó fío da exposición das liñas mestras do proxecto de orzamentos de 2010, tentarei expoñer, brevemente, cales son as principais liñas de acción nas que estamos traballando, e cales son os nosos principais problemas e inquedanzas de cara ó futuro.

Tentarei, en definitiva, de colaborar con este Parlamento, achegándolles unha información que espero sexa de utilidade para cando – e espero que iso suceda máis cedo que tarde - esta cámara se decida, por fin, a dotar ás deputacións provinciais dunha lexislación moderna e acabada, sen complexos nin prexuízos, e inspirada por unha vontade inequívoca de desenvolver e consolida-lo sistema galego de goberno local. E, sen máis preámbulos, paso a expórlle-las liñas mestras do futuro orzamento da Deputación Provincial de Ourense para o exercicio 2009. Previamente, e como fixen na miña intervención hai un ano, quero advertir que, dadas as datas nas que nos atopamos, o orzamento provincial está aínda en plena fase de elaboración, e previsiblemente será sometido á consideración da comisión informativa competente e do Pleno da Deputación no vindeiro mes de decembro.

Como é comprensible, este feito limita a miña exposición, na medida en que existen múltiples cuestións que nestes intres están aínda a ser obxecto de estudo e análise por parte do equipo de goberno e dos servizos provinciais. A miña exposición cinguirase, pois, ás liñas mestras dese orzamento, que precisamente constitúen o obxecto da orde do día da convocatoria que me trae hoxe aquí.O orzamento xeral da Deputación Provincial de Ourense estará formado polo orzamento propio da entidade local provincial, polos dos seus organismos autónomos (o Instituto Ourensán de Desenvolvemento Económico – INORDE - e o Padroado Provincial de Turismo) e polas previsións de gastos e ingresos de Urbaourense, Sociedade Urbanística Provincial, SA, que ten carácter de sociedade anónima de capital integramente público provincial, e que, trala súa creación en 2008, comezou a súa andaina neste exercicio 2009.

A cantidade final do orzamento propio da entidade local provincial vai, seguramente, sufrir unha diminución importante, para as cifras nas que nos movemos na Deputación de Ourense, respecto á cantidade inicial aprobada para o exercicio de 2009, que ascendeu a 86.053.000,00 €. A mingua que neste momento prevemos pode supoñer, sendo incluso optimistas, un 10% desa cifra. Iso é debido, como logo veremos ó falar da participación nos ingresos do Estado, que é a nosa fonte principal de financiamento, a que a previsión que, sendo realistas, poderemos facer ó respecto estará nuns dez millóns menos de euros sobre o que previmos para o ano 2009. Esa cantidade superaría o 10% da cifra global de 2009 xa indicada, e se poñemos esa porcentaxe como referencia, é fundamentalmente polo endebedamento ó que calculemos que poidamos acudir para equilibra-las cifras sen danos maiores nos capítulos de investimento, que son o destino ordinario da débeda pública local. A este respecto, para o exercicio 2009 fíxose unha previsión de endebedamento por 3.100.000,00 €, cifra coa que se cumpría co principio de estabilidade orzamentaria. Finalmente, dada a evolución do gasto, púidose rebaixar esa cifra a 3.000.000,00 €.

Para o ano 2010, gustaríanos manternos nos límites da estabilidade orzamentaria e no respecto dos ratios legais de endebedamento, xa que no caso de incumprimento da primeira ou dos segundos, serían necesarios plans económico-financeiros ou de saneamento. Pero o certo é que na situación de crise na que nos atopamos, o primeiro que está recorrendo á débeda sen respecta-los topes de déficit fixados pola Unión Europea – certo é que en tempos de bonanza económica- para mante-lo investimento público e evita-lo arrefriamento da economía é o propio Estado. Así que o problema central e máis grave co que nos enfrontamos para equilibra-los estados de gastos e ingresos do orzamento de 2010, partindo da diminución prevista dos segundos, é ata onde reducimos os primeiros e ata onde teremos que mantelos para evitar unha baixa brusca na calidade dos servizos que prestamos, aínda a risco dun maior endebedamento.

Antes de entrar máis polo miúdo no contido dos Estado de ingresos e de gastos, debo advertir tamén que no ano 2010 entra en vigor a nova estrutura orzamentaria aprobada para as entidades locais por Orde do Ministerio de Economía e Facenda, o 3 de decembro de 2008, o que non fará exactamente comparables o novo orzamento cos de anos anteriores, pois se ben tanto a clasificación dos ingresos como a económica dos gastos mantén bastante similitude coa estrutura anterior vixente ata o presente exercicio de 2009, a clasificación funcional do gasto vai ser substituída por unha clasificación por programas cunhas denominadas áreas de gasto que difiren, bastante nalgúns casos, dos grupos de función que ata agora manexabamos na administración local.Unha vez dito iso, e indo xa cos ingresos, manteranse como ingresos no capítulo 1, a recarga provincial sobre o IAE, e no capítulo 3, as taxas e prezos públicos dos servizos provinciais: por inserción de anuncios no BOP, por expedición de autorizacións en materia de uso e defensa de estradas provinciais, e por diversos servizos prestados pola Deputación Provincial (por exemplo, os servizos deportivos que se prestan no Pazo Provincial dos Deportes Paco Paz).

O ingreso fundamental da facenda provincial é a participación nos ingresos do Estado, que foi presupostada en 2009 en 66.000.000,00 euros. Ó fío deste dato – suficientemente elocuente por si só da dependencia case que exclusiva que as deputacións de réxime común teñen das transferencias do Estado – non podo evitar lembrar, un ano máis, ante este Parlamento, o mandato recollido no artigo 142 da Constitución española, que ordena que as facendas locais (o que inclúe ás provinciais) se nutran, fundamentalmente, de tributos propios e de participación nos tributos do Estado e da Comunidade Autónoma. E digo isto por dúas razóns. A primeira, porque estamos a falar dun mandato constitucional flagrantemente incumprido, e isto, señorías, non ten volta de folla: trinta anos despois da promulgación dese mandato constitucional, e máis dun cuarto de século despois da constitución da Comunidade Autónoma, a participación das deputacións provinciais nos tributos autonómicos segue a ser exactamente a mesma: cero euros. Pero, por se o mandato constitucional non fose un motivo suficiente, hai unha segunda razón para demanda-lo noso dereito a esta participación: unha razón que, en Ourense, nos preocupa profundamente, e que parte da constatación de que a participación en tributos do Estado penaliza fortemente ás pequenas deputacións e non ten en conta a verdadeira estrutura do gasto provincial.

En efecto, a actual Lei de facendas locais prevé que a participación das deputacións provinciais nos tributos estatais se articule mediante o mecanismo da cesión territorializada dunha porcentaxe sobre a recadación dunha cesta de impostos. Noutras palabras, as deputacións fináncianse, fundamentalmente, cunha porcentaxe do IRPF, do IVE e dos impostos especiais que se recaden na respectiva provincia. Supoño que me dirán que dende a perspectiva da corresponsabilidade fiscal non hai nada que obxectar. Supoño que iso é certo. Pero tamén o é que dende a perspectiva da solidariedade e da suficiencia financeira (principios, ámbolos dous, recollidos expresamente na Constitución) este sistema é profundamente negativo. E isto é particularmente grave no caso dunha deputación, porque se produce a circunstancia de que a súa estrutura de ingresos está determinada dun xeito case que absoluto pola súa poboación (ou máis xustamente, pola renda desa poboación e pola súa capacidade de consumo) en tanto que a súa estrutura de gasto depende doutros factores determinados polas competencias provinciais, como a extensión do territorio ou o número de pequenos concellos que posúe.

Deste xeito, unha provincia con pouca poboación pode ter unha rede viaria máis extensa que unha provincia superpoboada, ou ter unha rede viaria máis custosa, pola existencia de estradas de alta montaña; e pode ter un número moito maior de pequenos concellos que atender. Se a isto se lle engade que as deputacións foron concibidas como entidades destinadas a reequilibra-las diferenzas territoriais e a garantir unha equiparación dos cidadáns na recepción de servizos municipais básicos, calquera que sexa o seu lugar de residencia, comprenderase facilmente que este sistema de financiamento debe ser corrixido urxentemente. E partindo desta idea non é difícil asumir que o outorgamento ás provincias galegas de participación nos tributos autonómicos sería unha ocasión inmellorable, non só para dar cumprimento á Constitución, senón ademais para corrixi-los desequilibrios que o financiamento actual produce.

Lémbrolles que lle corresponde a este Parlamento a potestade e o deber de establecer esa participación provincial nos tributos autonómicos, e que o cumprimento dese deber pode ser unha oportunidade inmellorable para contribuír ó reequilibrio entre as catro provincias galegas. Pero ademais desa queixa plenamente xustificada, resulta que a previsión de participación nos ingresos do Estado no ano 2009 contaba tamén coa liquidación do exercicio 2007 (do mesmo xeito que en 2008 se recibira a liquidación do que fora recibido en 2006 a conta da participación en ingresos do Estado). Ata agora dábase a circunstancia de que as liquidacións eran positivas. Pero no ano 2008, exercicio que será liquidado en 2010, xa se notou o efecto da crise, e a liquidación vai ser negativa, de tal modo que para o orzamento de 2010 non só non podemos prever unha liquidación adicional respecto ás entregas a conta do exercicio, senón que estas deben ser diminuídas coa cantidade que o Estado vai reter para enxuga-la diferenza negativa habida en 2008, e isto é o que produce, nunha primeira aproximación efectuada polos servizos económicos da Deputación, unha minoración duns dez millóns de euros respecto á cantidade prevista no orzamento de 2009. Este é un problema que se lle produce ó conxunto das entidades locais, pero sendo importante ir en auxilio das facendas municipais, esquécese tanto polo Estado como pola Comunidade Autónoma que tamén existen as entidades locais provinciais, entrando no contrasentido que sendo deixadas fóra dos plans de actuación a favor dos concellos, preténdese por algúns que tamén as Deputacións fagan os seus propios plans a favor dos municipios, cousa que as que están privilexiadas polo financiamento inxusto que antes se mencionou, poderán levar a cabo, pero que non se lle pode esixir ás que estamos financeiramente discriminadas e que non imos ter ningunha medida de apoio para afronta-la situación de crise que de forma acentuada notaremos no próximo exercicio económico.

Sendo de pequena contía tanto o resto das transferencias correntes, como os capítulos 5 e 6 de ingresos, unha fonte importante de ingresos podería se-lo capítulo 7 de transferencias de capital para investimentos finalistas, o que aliviaría a situación exposta sobre todo á hora de evitar un aumento do endebedamento por riba das normas de estabilidade, polo que tamén aquí permítaseme que – ante a ausencia dunha participación regrada e incondicionada nos tributos autonómicos - reivindique as axudas económicas que con cargo ós orzamentos da Xunta axudarían a corrixir desigualdades e a reequilibra-lo territorio, axudas das que nos temos sentido completamente orfos na Deputación de Ourense.

De feito, nese capítulo, os ingresos limítanse practicamente ás achegas estatais e municipais ós plans provinciais de cooperación, e ó financiamento europeo que a Deputación ten acadado. Neste aspecto, quero lembrar tamén unha vez máis – xa o fixen o pasado ano - que a competencia para a coordinación e cooperación cos concellos é unha xenuína competencia provincial, recoñecida na lexislación estatal de bases de réxime local. E quero lembrar que neste senso a cooperación económica local da Comunidade Autónoma (que é moi cuantiosa e diversa) debería canalizarse, ó igual que a do Estado, a través de plans provinciais de cooperación cos concellos, elaborados de xeito transparente, consensuado e coa participación dos municipios. Non pode ser, señorías, que a Comunidade Autónoma estea xogando a ser unha deputación provincial: non pode nin debe ser que as consellerías subvencionen continuamente abastecementos de augas, pavimentacións de camiños ou reformas das casas dos concellos: iso é cooperación económica local, e iso é unha competencia que corresponde ás deputacións.

Os recursos que a Xunta xestiona actualmente nese concepto deben transferirse ás deputacións, e deben se-las deputacións as que, a través de plans e programas elaborados coa participación dos concellos e regulados pola Xunta, canalicen e estruturen esa cooperación, como fixeron tradicionalmente a través dos plans provinciais de cooperación. Entrando no capítulo de gastos, o capítulo de persoal experimentará o aumento previsto polo proxecto de orzamento do Estado do ano 2010 para o sector público, que está cifrado nun 0,3%. Quero subliñar, a este respecto, o valor social e administrativo deste gasto, moitas veces desprezado como unha carga improdutiva para a sociedade.

E quero resaltalo por dous motivos: en primeiro lugar, porque é a través dese persoal que a Deputación cumpre cunha das súas principais competencias, a de asistencia a municipios, servizo que ten unha importancia esencial para o mantemento do propio sistema de goberno local, e que supón un aforro nada desdeñable para as arcas municipais; e, en segundo lugar, porque na Deputación de Ourense moitos servizos se prestan en réxime de xestión directa, o que loxicamente repercute nos capítulos I e II: é o caso do servizo de conservación e explotación das nosas estradas (que lles serve ademais ós concellos na realización de obras por administración mediante fórmulas de cooperación), do servizo provincial de recadación ou do servizo de medio ambiente.

Con respecto a este servizo, o ano pasado informei a esta comisión parlamentaria de que en 2009 prevíamos a xestión de 27 concellos; pois ben: ó día da data, podo informarlles de que xa estamos xestionando, dende a Deputación, e con carácter integral, o servizo de recollida de residuos sólidos urbanos de 37 concellos, ademais de xestiona-la recollida selectiva que SOGAMA deixou de facer en máis de sesenta concellos. Isto demostra o éxito que está a ter esta iniciativa da Deputación Provincial de Ourense, en virtude da cal estamos a consegui-lo que, ata a data, semellaba imposible a través doutras fórmulas: estamos a conseguir unha auténtica comarcalización dos servizos municipais de recollida de residuos, cos conseguintes beneficios en termos de optimización dos recursos, mediante a creación de servizos intermunicipais delegados, de acordo cos concellos, que manteñen unha participación cualificada na xestión a través de comisións de seguimento plenamente operativas.

De feito, a Deputación acaba de aprobar inicialmente unha ordenanza fiscal común para 33 deses 37 concellos, conseguindo deste xeito a unificación das taxas do servizo que pagarán os cidadáns, con independencia do concello no que vivan. Esta experiencia – sobre a que, se teñen interese, podo ampliarlles información se o desexan – reviste unha enorme importancia para nós, porque revela a certeza – co valor do empiricamente demostrado – unha das teses que dende hai anos veño defendendo: a de que as deputacións provinciais teñen un enorme potencial para a prestación de servizos locais de ámbito supramunicipal. E quero subliñar que isto que digo non é unha mera opinión: é unha realidade.

Non lles falo de oídas, non lles estou contando unha ocorrencia: estamos comarcalizando de xeito integral un servizo municipal fundamental, estamos demostrando que é posible facelo sen necesidade de crear novas administracións públicas e sen necesidade de modifica-lo mapa municipal, e estamos a demostrar tamén que, coa colaboración das deputacións, a prestación de servizos públicos de calidade no medio rural non ten por que ser ningunha utopía. É unha mágoa que a lexislación autonómica na materia non contemple esta posibilidade, ou que os plans autonómicos de xestión de residuos de Galicia apenas presten atención ó papel que poden desempeña-las deputacións neste campo. E digo máis: estamos a falar dunha experiencia positiva no ámbito da xestión do servizo de recollida de residuos sólidos urbanos.

Pero esa experiencia poderíase trasladar con éxito – e neso estamos traballando xa – a outros campos, como a xestión dos servizos relacionados co ciclo hidráulico, o urbanismo ou os servizos sociais. Prégolles que reflexionen sobre este punto, e que estuden realmente a posibilidade de introduci-las reformas lexislativas necesarias que permitan consolidar e impulsa-lo papel das deputacións como prestadoras de servizos supramunicipais, algo ata a data case que inédito, e que cremos poder se-la solución a moitos dos problemas dos pequenos concellos.

O capítulo 2 terá que atende-lo gasto de funcionamento e de mantemento dos servizos, suxeitando a súa contía no que sexa posible. Tanto no capítulo 1 como no 2 hai gastos que redundan en investimento por estar relacionados coas brigadas da Deputación. O conxunto dos capítulos I e II estivo en 2009 un pouco por riba do 50% do orzamento. Trataremos de deixalo en 2010 nese referente do 50% se non fose posible unha maior diminución.Os capítulos 4 e 7, de transferencias correntes e de capital, respectivamente, recollen esencialmente as subvencións e financiamentos a entidades –consorcios, fundacións, etc.- nas que a Deputación participa, seguindo para as primeiras as pautas fixadas pola súa lexislación específica. Estímase que acadarán un 15% do gasto. É moi ampla a finalidade destas transferencias.

Gustaríame subliñar algúns dos aspectos fundamentais: por exemplo, as transferencias para o Consorcio da UNED de Ourense, no que a achega da Deputación Provincial case que multiplica por dez a da Xunta de Galicia, malia a falta de competencias educativas do ente provincial; as achegas para os actuais consorcios comarcais dos parques de bombeiros, un gasto que non constituíu unha competencia provincial ata a recente Lei de emerxencias (que, por certo, non preveu nin un só euro para esta nova competencia que estableceu, incumprindo deste xeito frontalmente o Pacto Local). Estes dous capítulos das transferencias inclúen tamén as subvencións deportivas e culturais da Deputación, que son un soporte esencial para a actividade deportiva e cultural da provincia. É este un ámbito – o da cultura e os deportes – no que as deputacións cobren, dende sempre, o baleiro que deixa a insuficiente acción da Xunta no que atinxe á promoción de actividades culturais e deportivas ó longo do territorio. E, loxicamente, inclúen tamén as transferencias ós concellos.

O capítulo 6 que no ano 2009 estivo próximo inicialmente dos 23.000.000,00 euros, terá a contía en 2010 que permita a capacidade de aforro orzamentario da Deputación -diferenza entre ingresos correntes e gastos correntes máis gastos financeiros-, e o posible recurso ó endebedamento. Como xa quedou apuntado, o aforro orzamentario vai quedar diminuído polo efecto da crise no orzamento de 2010. Coa redución que se poida facer no gasto corrente e un endebedamento razoable, procuraremos manter un nivel importante de investimento, que sería maior se se producise o milagre de corrección de desequilibrios por vía de transferencias de capital que antes reivindiquei.

O capítulo 3 de xuros e o 9 de amortización da débeda superan en conxunto os cinco millóns de euros, un 6,5% aproximadamente do total de gasto. Neste momento cumprimos co ratio de aforro neto positivo cunha porcentaxe do 16,32% sobre os ingresos correntes liquidados en 2008, e co de capital vivo, que está no 91,13% deses mesmos ingresos, sendo o tope legal do 110%. Xa queda dito que o endebedamento para 2010 será un dos asuntos máis importantes a estudar para rematar de elabora-lo proxecto de orzamento para o próximo exercicio.No que se refire ó orzamento do INORDE, o proxecto de orzamento para 2010 está máis avanzado e vai ascender en principio a 2.870.000,00 euros, o que supón unha diminución do 9,67% sobre a cifra inicial de 2009. O financiamento europeo que se canaliza a través do INORDE (especialmente, o procedente dos fondos do Programa INTERREG) fai que mediante expedientes de xeración de créditos se poida aumentar considerablemente a dita contía na execución do orzamento. No que atinxe ó Padroado Provincial de Turismo, a contía do seu orzamento vai estar en 429.000,00 €, uns vinte mil máis que no ano 2009. O Padroado recibe un respaldo importante de medios materiais e persoais do propio INORDE, debendo subliñarse que o gasto do Padroado se destina de forma case que exclusiva á promoción da provincia de Ourense dado que o gasto de sostemento deste organismo é practicamente inexistente, ó ser asumido na súa integridade polo INORDE.Por último, a Sociedade Urbanística Provincial, Urbaourense, dotada cun capital constitutivo de 500.000,00 euros, e que figurou por vez primeira no orzamento de 2009 cunha previsión económica de 168.000,00 €, limitada ós gastos de funcionamento, deberá experimentar un salto cualitativo en 2010, tanto polo incremento de capital acordado neste ano, que foi de 3.998.000,00 € en achega monetaria e de 17.721.000 € noutra non monetaria polo valor das parcelas dunha área de reparto sita en Ourense capital, en cuxa xunta de compensación participa a Deputación, como polo feito de que se prevén acomete-las primeiras actuacións en parques empresarias, que tamén son razón da creación de Urbaourense.

A vindeira semana, probablemente, asinemos o primeiro convenio para a realización dun parque empresarial en Nogueira de Ramuin a un prezo especialmente competitivo. O proxecto de Urbaourense áchase vinculado á titularidade, por parte da Deputación, dun importante patrimonio inmobiliario, integrado esencialmente polas propiedades provinciais na área de repartimento 39 do Concello de Ourense. A decisión de creación de Urbanourense respondeu, en esencia, ó designio de converter ese patrimonio inmobiliario nun patrimonio empresarial público capaz de crear riqueza e, ó tempo, de rexenerarse e incrementarse a través desa actividade empresarial pública, orientada á creación de solo industrial accesible e vivendas de promoción pública na nosa provincia.

En 2009 comezou tamén a súa andaina outra empresa pública, neste caso de carácter mixto, denominada Aquaourense, Sociedade Provincial de Augas e Medio Ambiente, SA. Aínda que por imperativo legal Aquaourense non integra os seus estados de previsión de gastos e ingresos nos orzamentos provinciais, quero resaltar a súa existencia: trátase dun proxecto pioneiro en Galicia de creación dunha empresa pública provincial dedicada a prestar cooperación e asistencia ós concellos na xestión dos servizos municipais relacionados co ciclo da auga.

No momento actual, Aquaourense está preparada xa para prestar ós concellos de Ourense asistencia técnica integral en tódolos servizos relacionados co ciclo hidráulico, e, ó día da data, son xa moitos os convenios asinados e en execución cos concellos, incluíndo a asistencia para a realización das análises de auga de consumo humano esixidas pola lexislación vixente, ou o mantemento de máis de setenta depuradoras compactas de augas residuais. En definitiva, Aquaourense é unha ferramenta máis para, neste caso a través da prestación de asistencia técnica, conseguir que os concellos do medio rural conten con servizos de calidade a prezos accesibles e con tódalas garantías de solvencia técnica e medioambiental que o mundo actual esixe.

E isto é todo, pola miña parte. Só me queda agradecérlle-la súa atención e poñerme á súa disposición para responder a calquera pregunta ou dúbida que lles puidese suscita-la miña exposición".